Nam Kasai (
tiếng Pháp: Sud-Kasaï) là một
quốc gia ly khai không được công nhận nằm trong
Cộng hòa Congo (
Cộng hòa Dân chủ Congo ngày nay),
[lower-alpha 1] tồn tại bán độc lập từ năm 1960 đến năm 1962. Dù ban đầu chỉ được đề xuất là một tỉnh, Nam Kasai đã theo đuổi quyền
tự trị chính thức trong hoàn cảnh tương tự nước láng giềng phía nam lớn hơn nhiều
Katanga, giữa thời kỳ hỗn loạn chính trị phát sinh từ nền độc lập của
Congo thuộc Bỉ với tên gọi
Khủng hoảng Congo. Tuy nhiên, khác với Katanga, Nam Kasai không tuyên bố độc lập hoàn toàn khỏi Cộng hòa Congo một cách rõ ràng, cũng như bác bỏ chủ quyền của Congo.Nhà lãnh đạo và người ủng hộ chính của Nam Kasai là
Albert Kalonji. Ông đại diện cho một phe của phong trào
dân tộc chủ nghĩa (
Mouvement National Congolais-Kalonji hoặc MNC-K) thời kỳ tiền phi thực dân hóa, khai thác những căng thẳng sắc tộc giữa dân tộc của ông,
người Baluba[lower-alpha 2] và
người Bena Lulua để thiết lập một quốc gia với người Luba chiếm đa số. Đất nước này nằm trong quê hương truyền thống của họ ở phía đông nam vùng Kasai. Khi bạo lực giáo phái nổ ra trên khắp đất nước, nhà nước tuyên bố ly khai khỏi chính phủ Congo vào ngày 9 tháng 8 năm 1960,
[lower-alpha 3] kêu gọi những người Baluba sống ở phần còn lại của Congo trở về "quê hương" họ rồi bổ nhiệm Kalonji làm Tổng thống. Mặc dù chính phủ Nam Kasai tuyên bố thành lập một
khu tự trị của một quốc gia
liên bang rộng khắp Congo, nhưng họ thực hiện một mức độ tự trị khu vực, thậm chí còn sản xuất hiến pháp và tem bưu chính riêng. Nước này được hỗ trợ bởi các thế lực nước ngoài, đặc biệt là
Bỉ, đồng thời do hoạt động xuất khẩu
kim cương tài trợ. Nam Kasai đã giải quyết nhiều cuộc khủng hoảng, bao gồm cả những cuộc khủng hoảng do lượng lớn người tị nạn Luba di cư gây ra, nhưng ngày càng trở nên quân phiệt và đàn áp.Ngay sau cuộc ly khai, quân đội Nam Kasai và Congo nhanh chóng đụng độ sau khi chính quyền trung ương Congo ra lệnh tấn công khu vực này. Chiến dịch được hoạch định là bước đầu tiên của một cuộc chiến lớn hơn chống lại Katanga, đi kèm với các vụ thảm sát người Baluba trên diện rộng và một cuộc khủng hoảng người tị nạn, bị một số người đương thời coi như
diệt chủng. Nhà nước nhanh chóng bị quân đội Congo tàn phá. Bạo lực trong cuộc đàn áp Kasai đã mang lại ít nhiều tính hợp pháp để
Joseph Kasa-Vubu phế truất
Patrice Lumumba khỏi ghế Thủ tướng vào cuối năm 1960; Lumumba sau đó bị bắt giữ và ám sát. Do đó, Nam Kasai vẫn có quan hệ tương đối tốt với chính phủ mới của Congo từ năm 1961. Các nhà lãnh đạo của vùng bao gồm bản thân Kalonji đã giữ chức vụ trong cả chính phủ Nam Kasai lẫn quốc hội Congo. Nam Kasai tiếp tục trong trạng thái gần như độc lập trong khi quân đội Congo và
Liên Hợp Quốc có thể di chuyển qua lãnh thổ cùng lúc tránh xung đột với
hiến binh Nam Kasai. Vào tháng 4 năm 1961, Kalonji lấy tước hiệu hoàng gia Mulopwe ("Vua của người Baluba") để ràng buộc nhà nước chặt chẽ hơn với
Đế quốc Luba thời tiền thuộc địa. Hành động này đã gây chia rẽ trong chính quyền Nam Kasai khiến Kalonji đã bị đa số đại diện quốc hội nước này ở
Léopoldville từ chối.
[lower-alpha 4] Vào tháng 12 năm 1961, Kalonji bị bắt với cớ pháp luật ở Léopoldville rồi ngồi tù;
Ferdinand Kazadi lên nắm quyền với tư cách nguyên thủ quốc gia. Quân đội Liên Hợp Quốc và Congo chiếm đóng Nam Kasai. Vào tháng 9 năm 1962, ngay sau khi vượt ngục và trở về Nam Kasai, Kalonji bị lật đổ bởi một cuộc
đảo chính quân sự buộc ông phải sống lưu vong và chấm dứt cuộc ly khai.Nhà nước ly khai Nam Kasai thường được xem là kết thúc vào tháng 12 năm 1961 khi Kalonji bị bắt, hoặc tháng 10 năm 1962 với cuộc đảo chính chống Kalonji cùng sự xuất hiện mang tính quyết định của quân chính phủ.